Agnetapark

Wellicht de mooiste wijk van Delft om te wonen, vlakbij de binnenstad maar erg rustig en veel groen, waaronder een prachtig park en vrijwel geheel beschermd door Unesco.

Het Agnetapark in Delft is een geheel van in kleine groepjes gelegen arbeiderswoningen, ieder voorzien van een eigen tuin. Het behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten. Het parkgebied werd in 1881 voor 16.000 gulden gekocht door Jacques van Marken (Jacob Cornelis, 1845-1906), directeur van de nabijgelegen Koninklijke Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft.

In 1884 richtte Van Marken de 'NV Gemeenschappelijk Eigendom' op. Het doel van de onderneming was: 'Het bouwen en verhuren van gezonde woningen, kosthuizen, werkplaatsen, winkels, wasch-en badinrichtingen, op door haar te kopen gronden in het Agnetapark.'

Vernoeming

Het Agnetapark is genoemd naar Agnete Wilhelmina Johanna Matthes, echtgenote van de directeur. Het complex werd in 1884 voltooid en kan als het eerste in Nederland worden gezien. Tevens kan het als het eerste tuindorp van Nederland worden gezien; dit principe zou in de eerste helft van de 20e eeuw vaker worden toegepast in woningbouwprojecten. De uitvoerende architecten waren E.H. Gugel en F.M.L. Kerkhoff. De waterpartijen en het slingerend stratenpatroon werden door Louis Paul Zocher ontworpen. Het fabriekscomplex en bijbehorende Agnetapark werden in 1884 geopend door koningin Emma en prinses Wilhelmina.

Hugo de Man

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een verrader in Delft die zich had binnengedrongen in de verzetsgroep Schoemaker, genoemd naar de oprichter hoogleraar ir. R.L.A. Schoemaker. Hiertoe behoorden onder meer Jan van Blerkom, Charles Hugenholtz en Hugo de Man. Toen op 2 mei Schoemakers gearresteerd werd door toedoen van Anton van der Waals, volgde Van Blerkom hem op als leider van de groep. Van Blerkom en Hugenholtz kwamen erachter dat Hugo de Man een verrader was en liquideerden hem op 14 augustus 1941. Ze dumpten het lijk in de vijver van het Agnetapark, waar het een week later boven kwam drijven. Er werd 5000 gulden uitgeloofd voor inlichtingen. Hugenholz probeerde over land naar Engeland te vluchten, hij verdronk bij Gibraltar. Van Blerkom voer met een vriend in een kano naar Engeland, ze kwamen daar niet aan.

Sinds 1989 is Agnetapark als geheel een rijksmonument. Daarnaast is in 2005 is een aanvraag ingediend voor aanwijzing tot beschermd stadsgezicht welke in februari 2011 is toegekend.

Het Agnetapark is opgenomen in een ten behoeve van UNESCO opgestelde lijst van de 100 belangrijkste monumenten in Nederland.